هندوان چون در عشق بت کمالى یابند بر سر خود از خمير کاسۀ بسازند و روغن نفط درو اندازندو اندام
بدان چرب کنند و آتش در دست گيرند و خواهند که در مقابلۀ آن دیدۀ بی بینائی بت بميرند چون شمنان به
تعظیم پرده از پیش جمال بت بردارند ایشان نظر بر آن جمال گمارند و آتش در نفط اندازند و بسير خیال او
عشقها میبازند و خوش میسوزند و میسازند و بزبان حال میگویند:
ای جان شکسته در میان آتش
چون مست شدی تو با خیال معشوق
سرمست درآ و باده عشق بکش
پروانه صفت رقص همی کن سرخوش
آنگه تمام بسوزند و دم نزنند خاکستر ایشان بردارند و از برای شفاء بیمار بکار دارند از آن اثرهای بوالعجب
مشاهده کنند:
از سوزش عشق او اگر آب شوی
از خاک تو مردگان بسی زنده شوند
راحت عاشق از آن بود که معشوق آتش غيرت برافروزد و جان عاشق را در آن آتش بسوزد زیرا که داند که هر
آتش که هست محرق است هرچه بدو دهند بسوزد مگر آتش غيرت که او جز خاشاک مغایرت نسوزد هر که این
معنی بداند در عالم وحدت بار یابد درین معنی عزیزی گفته است:
آتش در زن ز کبریا در کویت
وان روی نکو ز ما بپوش از مویت
تاره نبرد هیچ فضولى سویت
زیرا که بما دریغ باشد رویت
و آنچه شبلی قَدّسَ اللهُّ روحَهُ در مناجات خود گفته: اَللهُّمَ احْشُرنی اَعْمی فَاِنَّکَ اَجَلُّ وَاعْظَمُ عِنْدی مِن اَنْ یَراکَ
عَیْنی سر این معنی است
نکته:
دکتر پورجوادی معتقدند که کتاب لوایح منسوب به عین القضات است و در حقیقت متعلق به عبدالملک ورکانی است در قرن 5.....
